ابعاد تاثیرات روزه

از اوايل تاريخ بشرتا کنون روزه با نگرش متفاوتی وجود داشته و در فرهنگ های مختلف به روشها وبا اهداف متفاوت اجرا میشود (ای اهل ایمان روزه بر شما مقرر شد چنانکه بر امت های گذشته مقرر شده بود، باشد که پرهیزکار شوید. سوره بقره آیه183). روزه عبارت است از امتناع از تمام یا بعضی از انواع غذاها در یک مدت زمان تعیین شده. روزه ممکن است با هدف غیر اعتقادات مذهبی ویا بر اساس اعتقادات مذهبی باشد.

روزه با هدف غیراعتقادات مذهبی

روزه با هدف غیراعتقادات مذهبی ممکن است به دو صورت اجرا شود. یا بصورت اجبار انجام میشود که بنام "روزۀ اجباری" خوانده میشود و به منظور کسب سلامت جسمی بدن است. مثل توصيه پزشک برای نخوردن بعضی غذاها بعلت ضرورت مداوا ی بعضی بيماری ها و یا عدم میل خود بيمار به غذا خوردن. در حقيقت اين واکنش طبيعی و غريزه وار بدن انسان به منظور بالا بردن قدرت دفاعی بدن وتنظيم ترشحات غدد داخلی وتنظیم سیستم خون و لنف بدن است.
نوع دیگر روزه با هدف غیراعتقادات مذهبی وقتی است که بصورت دلخواه انجام میشود و به نام "روزه خوداگاه" نامیده میشود. هدف از انجام این روزه بازهم صرفاً کسب سلامت جسمی می باشد. البته با مقایسه با فرهنگ وتفسیر ما از روزه نباید آنرا بنام "روزه" تلقی کرد بلکه اطلاق لغت "رژیم غذایی" مناسب تر است. مثلا انسان چون تنها جانداری است که غذا را می پزد و یا آنرا از حالت طبیعی قبل از خوردن خارج می کند، ممکن است چندین روز از غذا های "خام" تغذیه کند تا باعث تعادل و سلامت جسمی شود. نوع دیگر این رژیم غذایی خوداگاه فقط "خوردن میوه و آب میوه (انگور بسیار تاکید میشود) و یا سبزیجات و آب سبزیجات" است که باعث استراحت اندامهای گوارشی شده، وضمن تأمین ویتامینها و آنزیم ها و مواد معدنی لازم به بدن، در راحتی انتقال مواد غذایی در روده ها و شستن و تمیز کردن کلیه ها نقش مهم دارد ، در حا لیکه همچنان مواد گلوکز و فروکتوز را نیز تأمین کرده و انرژی زیادی برای انجام فعالیت های بدن تولید می کند. اصولا سیستم فیزیولوژیکی ، آناتومی وساختمانی بدن و دستگاه گوارشی انسان منطبق با این نوع تغذیه است. این نوع روزه در شفای سرطان بسیاری از افراد به ثبوت رسیده و امروز مورد توجه است. نوع دیگر رژیم غذایی خوداگاه به منظور تعادل فیزیولوژیک و جسمی انسان "روزۀ آب" است که در آن فقط آب خورده می شود. این نوع روزه بهترین نوع روزه در تمیز کردن اندامهای گوارشی وکلیه ها وتخلیه مواد سمی بدن است ولی برای افرادی که سرطان دارند توصیه نمی شود.

روزه با هدف اعتقادات مذهبی

روزه با هدف اعتقادات مذهبی که با فرهنگ و اهداف معنوی و نيت ماوراء طبیعی ما هماهنگ است از نوع روزه های " انتخابی" ویا "خوداگاه" است اگر چه بر اهل ایمان با توجه به شرایطی از واجبات است. روزۀ الهی ماه مبارک رمضان ویا روزه های کوتاه مدت تر(روزانه-هفتگی) که به نیت های متفاوت اعتقادی گرفته میشود شاخص این نوع روزه است.
روزه با هدف اعتقادات مذهبی يک تجربه چند بُعدی است که بر تمام اعضاء بدن موثر است (خطبه 192 نهج البلاغه) و شاید این چند بُعدی بودن یکی از معجزات روزۀ اسلامی است . با گرفتن این روزه حالات جسمی ، روحی، روانی ومعنوی فرد روزه گیر در جهت روند سلامت کلی عوض می شود. استرس و نا اميدی ها که ريشه بسياری از بروزبيمارهاست تحت کنترل خواهند آمد. این روزه پرده ای بر گذشته می پوشا ند و اميدی روشنتر ، ديدگاهی مثبت تر و اعتماد بنفسی قاطعتر به آينده را باز مي کند که خود محرک شوق اجرائيات روزمره خواهد بود. روزه گير دارای احساسات لطيف تر و خلاقيت کارورتر می شود. شايد پیام حضرت اميرالمومنين (وَ زَکاهُ البَدَنِ الصِّيامُ...زکات تن روزه است ... حکمت 136) به شکرانه همين مزيت های چند بعدی روزه با هدف اعتقادات مذهبی است.

روح معنوی وروزۀ اعتقادات مذهبی

روزه با هدف اعتقادات مذهبی ارمغان اخلاص در وصل معشوق است ونیت آن بر ساختار بندۀ مخلص شدن واعلام رسالت انسان بعنوان نماینده توحیدی در زمین است. از آنجا که فرهنگ وصل الهی بندگی مخلصانه میطلبد، و امروز تمایلات مادی ، تجملی، تجددی وخود نگری ها ومنیت های جسمی – دنیوی انسان را از شوق و نعمت بندگی دور کرده است، روزه پیام باز گشتی است به سوی سفر به الهیت وجودی واقعی انسان تا هم خود را ببیند که از کجاست وهم به کجا میرود وبین این دو بعد بداند چکاره است؟ روزه نسخه ای است بر درد انسان گمشدۀ امروز که پر شده است از تشویش، اضطراب، نا امیدی، وبهم ریختگی اعصاب و روان واز دادن اعتماد به نفس در زندگی روزمره وگم شدن روح. ودر اثر این گمشدن است که افسار نفس رها شده و روزه اینجاست تا یاری دهد و پیام امام امیر المومنین مصداقی رهابخش باشد (وَصَومُ شَهرِ رَمَضَانَ فَانَََّهُ جُنَّهٌ مِنَ العِقَابِ....رمضان سپری است در برابر عذاب الهی... نهج البلاغه خطبه 110).
روبرت مورس، گیاه پزشک و پزشک طبیعت درمانی آمریکایی در کتاب خود بنام "معجزه سم زدایی" در باره تجربه روزه گیری خود با هدف اعتقادات مذهبی می نویسد:" با گرفتن روزه دارای چنان انرژی شدم که از جسم خود فرا تر رفتم و این مستقیماً مرا به قلب خدا برد".

جسم و روزۀ اعتقادات مذهبی

روزه با هدف اعتقادات مذهبی نه تنها درمان و شفای معنویت بیمارشدۀ انسان امروز است بلکه مزیت های تمام روزه های فرهنگهای دیگر و رژیمهای غذایی را از نظر تاثیر فيزيولوژیکی و اثرات مفید جسمی دارد. تأثیرات آن از تصفیه وسم زدایی بدن گرفته تا کسب تعادل بدن و در نتيجه ايجاد نظم فیزیکی در گذران زندگی روزانه بر روزه گیر مشهود است. با تاثیرات روزه برکلیه مکانیزم عملی اندام های بدن از جمله جگر، کليه، شش، زبان و خون و سيستم جذب و دفعی بدن، می توان روزه از نظر فيزيولوژيکی ارتباط معنویت با انرژی، استراحت و سلامت جسمی بدن تلقی کرد. آرتر والاس نویسنده آمریکایی مزيت هايی برای روزه قائل است از جمله: روشن شدن چشمها، تنفس راحت ، صاف شدن پوست و آرامش اعصاب و سلامت زيستن جسمی، روحی و روانی بدن. روزه داروی مناسبی برای کمردرد ناشی از گرفتگی ماهيچه ای و استرس میباشد. دلواپسی و اضطراب از بيمارهايی است که روزه در درمان آن مؤثراست. دکترويليام ل. ايسر در فلوريدای آمريکا در بررسی 31 بيماری های متفاوت در بين 156 نفر از بيماران خود که آنها را به مدت های متفاوتی از 5 روز تا 35 روز تحت روزه قرار داد، اين نتايج حاصل را گزارش کرده است: 113 نفر کاملا شفا يافتند، 31نفر نسبتا سلامتی خود را بدست آوردند،12 نفر نتیجه نگرفتند (یعنی 92 % بیماران نسبی يا کاملا شفا يافتند).

انرژی و روزۀ اعتقادات مذهبی

مکانیزم تغيير در ميزان انرژی بدن یکی از اثرات مهم این روزه است. سيستم گوارشی ما زحمات دشواری را در خوردن بعضی از مواد غذایی (بویژه گوشت و غذا های سنگین و پخته شده) متحمل می شود. در حالت عادی وقتی انسان تغذیه می کند جهت مراحل بلع، هضم، جذب و دفع انرژی بکارمی برد. غذا خوردن این انرژی راتامین میکند ولی متاسفانه در اثر عدم اطلاع در انتخاب صحیح غذا واجرای سیستم غذایی اشتباه، نه تنها انرژی مناسب به بد نمان وارد نمیشود و از توليد کیفی آن در بدن جلوگیری بعمل میآید بلکه انتقال انرژی در بدن بدرستی صورت نمیگیرد و در نتیجه اثرات غير قابل جبرانی در بدن می گذارند. مکانیزم فيزيولوژیکی روزه بر این اساس است که بدن در اثر تغذیه نشدن، انرژی موجود را که قرار است صرف مراحل گوارش شود آن را دردفع سموم ازبدن بکار می برد. در این شرایط است که ظرفیت دفع شدیدتر از جذب میشود
افراد چاق و آنها که اضافه وزن دارند اگر به درستی روزه بگيرند ممکن است از وزن بد نشان کاسته شده و انرژی بيشتری هم کسب می کنند ويا حداقل انرژی قبل از روزه خود را خواهند داشت. ناگفته نماند که نبايد روزه بعنوان رژيم غذايی برای اين منظور استفاده شود. افرادی که وزن بدنشان در قسمت های باسن و پا ها تمرکز دارند اگر فکر می کنند که با روزه گرفتن از اندازه اين دو قسمت کم می شود در اشتباه هستند چون اولا اگر هم از اندازه آنها کاسته شود موقتی است ثانيا بعداز اتمام روزه شان وزن بيشتری از قبل بدست خواهند آورد. افراد لاغر نیز وزن کم می کنند ، ولی انرژی بدنشان کمتر شده و در نتيجه احساس ضعف بيشتری از افراد چاق تر می کنند.

سم زدایی و روزۀ اعتقادات مذهبی

یکی از تاثیرات روزه تاثيرات سم زدائي و قابلیت تميزکردن بدن است. در زمانی که شخص در روزه است ، یعنی همانطور که گفته شد در زمانی که خون در حال جذب مواد غذایی وارد شده به آن نيست، اندامهای فيزيولوژيک در يک "استراحت نيازمند" بسر می برند. در این شرایط ظرفيت کارائی دفع مواد زائد از معده، روده ها، جگر، کليه ، مثانه، ریه،،لوزالمعده، سينوس ها و پوست مؤثرانه تر وشدیدتر خواهد بود. بویژه جگر و کليه که کار تصفيه بدن را انجام می دهند ، مثل هر فيلتری نياز به آرامش عملکرد دارند تا خود را آماده تصفيه بعدی کنند. ما انسانهای متمدن متاسفانه به ماشينهايمان احساس دلسوزی داريم و بعد از رانندگی در جاده ها که زمان رانندگی طولانی تر است مدتی به آن ها اجازه استراحت می دهیم تا سيستم اتومبیل متعادل شده و هچنين عادت داريم تا روغن موتور ، روغن ترمز، روغن فرمان و آب رادياتور و بويزه فيلتر روغن را هر چند وقت یکبارعوض کنيم تا اتوموبیل کیفیت خودش را باز يابد ولی آیا هرگز فکر شستشوی اندامهای خود بويزه فيلتر های خود يعنی جگر و کليه را کرده ايم؟ هرگز برای تصفيه خون، شستن روده، معده، مثانه و سایر اندامهای نیازمند به شستشو برنامه ريزی کرده ايم؟
باز تاب اين مکانيزم شستشو وتصفیه در سلامت جسم، ذهن و عملکردهای روزانه مؤثر است. تغيير رنگ و پوشش روی زبان که يکی ازعلائم سم زدائی بدن است در دوره روزه کاملا بیا نگر این سم زدایی است. این پوشش به رنگهای متفاوت سفيد ، زرد، سبز، ویا قهوهای خواهد بود. هر چه مواد سمی در بدن بیشتر باشد این ضخامت بیشتر وتیره تر است و هر چه سیستم بدن سالم تر باشد این ضخامت خواهد بود. با ادامه روزه رنگ زبان دوباره به رنگ طبیعی خود یعنی صورتی برمی گردد که گویای تخلیه کامل سموم از بدن است.

انتخاب غذا و روزۀ اعتقادات مذهبی

بدن انسان برای صرف مداوم غذاهای سنتز شده یا بشدت پروتئنی که امروز همه گير شده است طراحی نشده است. از طریق مطالعات علمی اثبات شده است که اگر روزه گرفتن به درستی انجام گيرد می توان از خیلی از بیماری هایی که از مصرف این غذاها به وجود می آید از جمله بیماری های قلبی، ، بیماری های گوارشی ، چاقی، تشنج ماهیچه ای، ناراحتی های پوستی، بیماری های مجاری ادراری و بویژه سرطان نجات یافت. روزه برای رفع خستگی که به دلیل خوردن بعضی مواد خوراکی دارای ترکیبات شیمیایی و در نتیجه تراکم آنها دربدن بوجود می آید از بهترين دارو هاست.
امروزدر انتخاب مواد غذایی به دلیل انتخاب مواد اولیه ناسالم، ترکیب و نحوه عمل آوری برای ارائه به مصرف کننده باید بسیار محتاط بود. امروزه طبق گزارش منابع تحقیقاتی - علمی آمریکا وگزارش آن در سال جاری 2008 ميلادی، تعداد 9 عامل برای بروز سرطان اعلام شده است که 5 عامل آن غذایی است. استفاده از مواد شیمیایی درعمل آوری مواد اولیه غذایی، نگهدارنده ها، طعم دهنده ها، رنگ دهنده ها، ووجود هورمون ها و آنتی بیوتیک ها در مواد غذایی باعث بروز انواع بیماری ها از جمله افزايش سرطان که نیاز به زمان جهت افزایش تراکم این مواد مضر در بدن دارد، میشود. روزه با جلوگیری از ورود پی در پی مواد غذایی و دادن استراحت کافی به اندامها، و فرصت دادن به اندامهای بدن جهت تصفیۀ مواد زائد و همانطور که گفته شد مضر از بدن در درمان بسیاری از بیماری ها بخصوص جلوگیری از بروز سرطان مؤثراست. در نقش روزه در درمان سرطان نقطه نظرهای متفاوتی گزارش شده است. محققين در آمریکا در درمان سرطان توسط روزه تاکيد میکنند که روزه در اوايل ابتلاء بیماری و بويژه از طريق کم کردن ورود مواد سمی وشیمیایی موجود درغذا ها در جلوگیری از سرطان مؤثر است.

|پیش آمد های احتمالی روزه های اشتباه

روزه با هدف اعتقادات مذهبی مثل همۀ شئونات شرعی ما دارای مراحل، قوانین، آداب وسبک و رسم مشخص ومقرر شده ای است. اگر روزه بدرستی وتابع مراحل صحیح خود انجام نشود با همه مزيت هايش می تواند دارای مضراتی باشد. مانند هر روند تغییر درتغذيه، روزه دارای عوارض خاص خود است. جالب اينکه اين حالات از نظر فرایندهای بيولوژیکی از نشانه های زودوده شدن سموم از بدن است. اگر بدرستی اجرا نشود باعث کمبود مواد غذايی و انرژی لازم در بدن شده و مقاومت بدن را در برابر بيماری ها کم خواهد کرد. احتمال بروز سردرد، تهوع، بی خوابی، خواب های ناگوار، وسرگيجۀ موقت ، خستگی و احساس ضعف ، تپش های نانظم قلبی، درد های موضعی ماهيچه ای در هفته اول عادی است که اين عوارض با گذشت زمان کمتر می شود. اگر بدرستی اجرا نشود امکان بالا رفتن ميزان اسيد اوريک نيز وجود دارد که به ندرت می تواند منتهی به سنگ کليه شود. سردرد های این دوره ممکن است واکنش بدن به نخوردن خوراکی هايی مانند چای (بخاطر تاثيرات تئين) و قهوه(بخاطر تاثيرات کافئين) و مواد قندی باشد که بدن به آنها عادت کرده است. ایجاد حساسيت بصورت مثبت ويا منفی نیز ممکن است در این دوره خود را نشان دهد بعبارت دیگر روزه دار ممکن است رغبتی به تلويزيون نگاه کردن، موسیقی گوش کردن، محاوره و مصاحبت در بعضی زمینه ها از خود نداشته باشد.
چون روزه باعث تخليه مواد ذخيره ای ماهيچه ای و چربی بدن می شود و اگر ذخيرهای ماهيچه ای بينهايت کم شود، میتواند خطر جدی بدنبال داشته باشد. افرادی که بدنشان بطور طبیعی و مادرزادی کمبود مواد غذايی دارند در گرفتن روزه بايد دقت و زیر نظر پزشک عمل کنند حتی اگر دارای بدنی چاق باشند و اضافه وزن داشته باشند. به آنها که مدت طولانی بيماری استخوانی و یا ماهيچه ای و یا خستگی های مفرط ویا آنهائی که دارای بيماری قند هستند توصیه می شود قبل از اقدام به روزه با پزشک خود مشاوره ای داشته باشند. سخت ترين زمان روزه در اواخرروز بعد از افطار دوباره سيستم بلع وهضم بدن دوباره بکارمی افتد. در طول مدت روزه حجم معده کم می شود و با شروع خوردن مجددا افزايش می يابد. اين تغيير حجم باید به آرامی صورت گيرد. خوردن سوپجات، نوشيدنی های غيراسيدی، سبزيجات و آب سبزيجات (منظور از سبزيجات صيفی جات است) ميوه و آب میوه و لبنيات در سه روز اول توصیه میشود و از روز سوم به بعد بتدريج به خوردن نرما ل تغيير يابد.
به منظور به سلامت رساندن خود به مقصد در این سفر، نه تنها در ادای واجبات شریعه باید مسر و با ابزار وصل در سفر چون ذکر و دعا و نیایش باید همسفر شد بلکه در انتخاب و حجم و زمان غذا خوردن نیز باید بسیار دقت نمود.آرتر والاس نويسنده آمریکایی در کتاب "روزه انتخاب خدا: رهنمود عملی ومعنوی روزه"مینويسد: "روزه داروی فيزيکی و روحی است. يک قرص برای بيمار ممکن است بد مزه باشد، داروساز پوشش شيرينی روی قرص می پوشاند، به هرحال خوردنش گوارا نيست ولی برای بيمار خوب است" .
منبع: motaharfamily.com
/س